افسر اداره مهاجرت آلمان : «برای بار آخر از شما می‌پرسم که چه زمانی تحت تعقیب سیاسی قرار داشتید؟» آیا رسیدگی به تقاضا‌های پناهندگی در آلمان غیر عادلانه است؟

شماری از فعالان از «مراحل غیر عادلانه» روند پناهندگی انتقاد می‌کنند. آنها از جمله از مترجم های  ضعیف و عدم حمایت قانونی در این مراحل نام برده و گفته اند این وضع منجر به استفاده از روش‌های غیر قانونی می‌شود.

«برای بار آخر از شما می‌پرسم که چه زمانی تحت تعقیب سیاسی قرار داشتید؟» وقتی گونتر بورکهارد، مدیر عامل سازمان «پرو ازول» چنین جملاتی را در پروتوکول مصاحبۀ پناهجو می‌خواند، مو بر بدنش راست می‌شود. بورکهارد می‌پرسد که آیا یک مصاحبۀ بیطرفانه با پناهجو همین‌گونه می‌باشد؟ او خودش پاسخ می‌دهد: نه.

یک اتحاد سازمان های مدد رسان و خیریه متیقن است که همچو انحراف ها در روند جاری رسیدگی به تقاضا‌های پناهندگی، تنها شمه ای از کمی ها و نارسایی های فراوان در شیوه های مصاحبه با پناهجویان است.

«یادداشت تفاهم برای رسیدگی دقیق و عادلانه به تقاضا‌های پناهندگی»

سازمان های پرو ازول، عفو بین الملل و همچنان اتحادیۀ نهاد های مددرسانی کلیسایی دیاکونی و کاریتاس، در یک «یادداشت تفاهم برای رسیدگی دقیق و عادلانه به تقاضا‌های پناهندگی»، که در برلین ارایه کرده اند، از نقیصه ها در اجرای قوانین در مراحل پناهندگی انتقاد کرده اند. فهرست نکات مورد انتقاد آنها طولانی است. آنها از جمله از ترجمان های خراب و نبود حمایت قانونی بیشتر یاد کرده اند.

بورکهارد می گوید: «وقتی مصاحبه با یک خانوادۀ سوریایی تنها ۲۵ دقیقه طول بکشد، این بدان معناست که این خانواده از حق پناهندگی محروم ساخته می‌شود.» به قول وی اما علل همچو حالات و اشتباهات مشابه به صورت انفرادی به کارمند مسئول برنمی‌گردد، بلکه مشکل در ماهیت ساختاری است. تصمیم گیرندگان تحت فشار زیاد قرار دارند، زیرا در مدت کمی باید به تقاضاهای زیاد پناهندگی رسیدگی کنند. عرصۀ سیاست آلمان می‌خواهد به این ترتیب قوت خود را تبارز بدهد. حکومت فدرال در نظر دارد که تا سال ۲۰۱۷ به بیش از نیم میلیون درخواست پناهندگی رسیدگی صورت بگیرد، و این امر، به قول فعالان منجر به اشتباهات و بی عدالتی می‌گردد.

پرو ازول: مصاحبه و تصمیم‌گیری از سوی یک فرد مسئول صورت بگیرد

هرچند سازمان های یاد شده از این استقبال کرده اند که ادارۀ سراسری آلمان در امور مهاجرت و پناهجویان در نورنبرگ و شعبات آن در شهر های دیگر، سریعتر از گذشته به درخواست های پناهندگی رسیدگی می‌کنند، اما آنها همزمان تأکید می‌کنند که کیفیت و حاکمیت قانون بر سرعت کار اولویت دارد. به قول این سازمان‌ها استخدام ترجمان های غیر حرفه یی و ضعیف، که تنها بخشی از گفته های متقاضی پناهندگی را به گونۀ فشرده به زبان آلمان ترجمه می‌کنند، به این مشکل می افزاید. به گفتۀ راینهارد مارکس‌ که خودش وکیل مدافع پناهجویان است، در اغلب موراد حتی ده درصد گفته های پناهجو ثبت پروتوکول نمی‌شود و بی این ترتیب ترجمان در حقیقت به نحوی نقش تصمیم گیرنده را در پرونده پناهندگی اختیار می‌کند.

این نهاد ها به ویژه از تقسیم کار در پروندۀ متقاضی انتقاد می‌کنند که در دو گام کاملاً جداگانه صورت می‌گیرد. مأموران شعبات ادارۀ سراسری امور مهاجرت و پناهندگی مصاحبه را با پناهجو انجام می‌دهند و دوسیه را دیجیتالی ساخته و به مأمور دیگری که مسئولیت تصمیم‌گیری را دارد، می فرستند. آنگاه، به قول این سازمان ها، حکم نهایی به اساس اطلاعات درج شده در پرونده صادر میگردد و تصمیم گیرنده از اینکه آیا سخنان پناهجو در هنگام مصاحبه تا چه حدی «قابل باور» تخمین شده می‌‌تواند، بی خبر است. بزرگترین اتهام سازمان های یاد شده این است که حکومت آلمان فدرال گویا با چنین روش تقسیم بندی کار ارزیابی پروندۀ پناهندگی، از قانون موجود پناهندگی اتحادیۀ اروپا تخطی می‌کند.

ادارۀ فدرال این اتهامات را رد کرد

ادارۀ سراسری امور مهاجرت و پناهندگی آلمان فدرال بلافاصله این اتهامات مبنی بر کمی ها و کاستی ها را رد کرد. این اداره گفته است که روند پناهندگی «بر مبنای حاکمیت قانون و معیار های بلند کیفی» به پیش برده می‌شود. این اداره افزوده که با وجود ورود بیشتر از ۸۰۰ هزار مهاجر در سال ۲۰۱۵ به آلمان، مقامات توانسته اند که روند رسیدگی به درخواست های پناهندگی را دیجیتالی بسازند و به این ترتیب در شریک ساختن اطلاعات با مقامات دیگر سهولت ایجاد کرده اند.

این اداره همچنان یادآور شده است که آمادۀ پذیرش هرگونه پیشنهاد سازنده است. طور مثال پناهجویان می توانند در صفحۀ اینترنتی این مقام، بدون ذکر نام خود، از ضعف مترجم ها  انتقاد کنند، و این انتقاد ها ارزیابی می شوند و در صورت برحق بودن به جبران آن پرداخته خواهد شد.